Hướng dẫn chi tiết cách đo và kiểm tra lực siết bu lông đạt chuẩn

Việc đo và kiểm tra lực siết bulong là bước quan trọng để đảm bảo các mối ghép cơ khí được siết chặt đúng tiêu chuẩn, giúp tăng độ an toàn và tuổi thọ của kết cấu. Cùng Vietsmart tìm hiểu chi tiết về các phương pháp đo lực siết và cách kiểm tra độ chính xác của bulong sau khi siết.

Cách đo và kiểm tra lực siết bulong

Việc đo và kiểm tra lực siết bulong là bước quan trọng để đảm bảo các mối ghép cơ khí được siết chặt đúng tiêu chuẩn, giúp tăng độ an toàn và tuổi thọ của kết cấu. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các phương pháp đo lực siết và cách kiểm tra độ chính xác của bulong sau khi siết.

Dụng cụ đo lực siết bulong phổ biến

Có 2 dụng cụ đo lực siết bulong phổ biến hiện nay là: Cờ lê lực và máy đo lực siết điện tử.

Cờ lê lực

Cờ lê lực là dụng cụ phổ biến nhất để đo và kiểm soát moment siết bulong. Loại này có thể được điều chỉnh lực theo yêu cầu, đảm bảo bulong không bị siết quá chặt hoặc quá lỏng.

Các loại cờ lê lực phổ biến:

• Cờ lê lực dạng kim đồng hồ: Hiển thị momen siết theo thời gian thực.
• Cờ lê lực có nấc tự ngắt: Khi đạt lực siết cài đặt trước, nấc tự động ngắt giúp tránh siết quá lực.
• Cờ lê lực điện tử: Hiển thị giá trị momen siết chính xác trên màn hình kỹ thuật số, có thể lưu dữ liệu để kiểm tra sau.

Ưu điểm: Chính xác, dễ sử dụng, phù hợp cho nhiều loại bulong.

*Hướng dẫn đo lực siết bằng cách sử dụng cờ lê lực 

Để đảm bảo đo lực siết bulong chính xác, cần sử dụng cờ lê lực đúng kỹ thuật theo các bước sau:

Bước 1: Chọn cờ lê lực phù hợp

• Xác định lực siết yêu cầu dựa trên bảng tra tiêu chuẩn.
• Chọn loại cờ lê lực có dải đo phù hợp (ví dụ: nếu cần siết 50 Nm, chọn cờ lê lực có dải đo 20 – 100 Nm).

Bước 2: Cài đặt momen siết

• Với cờ lê lực cơ khí, vặn núm điều chỉnh đến giá trị moment mong muốn.
• Với cờ lê lực điện tử, nhập thông số lực siết theo tiêu chuẩn kỹ thuật.

Bước 3: Siết bulong đúng cách

• Đặt cờ lê vào bulong, giữ thẳng góc để tránh sai lệch lực siết.
• Siết từ từ, đều tay đến khi nghe tiếng “click” (đối với cờ lê tự ngắt) hoặc đạt lực cài đặt trên màn hình.
• Không siết quá lực để tránh hỏng ren.

Bước 4: Kiểm tra lại momen siết

• Dùng máy đo lực siết hoặc cờ lê lực khác để kiểm tra lại.
• Nếu chưa đạt lực tiêu chuẩn, điều chỉnh lại và kiểm tra thêm lần nữa.

Máy đo lực siết điện tử

Máy đo lực siết là thiết bị cao cấp hơn, dùng để kiểm tra momen siết của bulong đã lắp đặt.

Cách hoạt động:

• Cảm biến lực trong máy sẽ đo lực siết thực tế của bulong.
• Kết quả hiển thị trên màn hình điện tử với độ chính xác cao.
• Có thể lưu trữ dữ liệu và xuất báo cáo kiểm tra.

Ứng dụng: Dùng trong công nghiệp chế tạo ô tô, hàng không, sản xuất máy móc yêu cầu độ chính xác cao.

Hướng dẫn siết bulong theo quy trình để đảm bảo an toàn

 Bước 1: Chọn bulong và dụng cụ siết phù hợp

• Chọn bulong có cấp độ bền phù hợp với tải trọng yêu cầu.
• Chọn cờ lê lực hoặc máy siết bulong với dải đo phù hợp.

Bước 2: Làm sạch ren bulong và bề mặt lắp ráp

• Dùng bàn chải thép hoặc dung dịch tẩy rửa để làm sạch ren.
• Nếu bulong bị gỉ sét, có thể sử dụng dầu bôi trơn để giảm ma sát.

Bước 3: Cài đặt moment siết trên cờ lê lực

• Tra cứu bảng tra lực siết bulong để xác định momen siết tiêu chuẩn.
• Cài đặt đúng lực siết trên cờ lê lực hoặc máy siết.

Bước 4: Siết bulong theo trình tự hợp lý

• Với các cụm bulong (ví dụ: nắp động cơ, mặt bích), cần siết theo hình chữ X hoặc đường chéo để đảm bảo lực phân bố đều.
• Không siết chặt một bulong hoàn toàn ngay từ đầu mà nên siết từng bước (30% – 70% – 100%).

Bước 5: Kiểm tra lại momen siết sau khi hoàn thành

• Dùng cờ lê lực hoặc máy đo lực siết để kiểm tra momen đạt yêu cầu.
• Nếu cần, thực hiện siết lại để đảm bảo chính xác.

Cách kiểm tra bulong đã siết đạt tiêu chuẩn 

Kiểm tra bằng cờ lê lực kiểm tra 

• Dùng một cờ lê lực khác để kiểm tra momen siết trên bulong đã siết trước đó.
• Nếu moment đo được nhỏ hơn tiêu chuẩn, cần siết lại đúng lực yêu cầu.

Kiểm tra bằng phương pháp “siết thử”

• Nới nhẹ bulong, sau đó siết lại bằng cờ lê lực để đảm bảo đạt đúng moment siết theo tiêu chuẩn.
• Không nên nới quá nhiều vì có thể làm giảm độ bền của mối ghép.

Kiểm tra bằng phương pháp quay góc 

• Sau khi siết bulong đạt moment yêu cầu, tiếp tục siết thêm một góc nhất định (thường là 30° – 90°) để đạt độ căng trước phù hợp.
• Phương pháp này thường được áp dụng trong ngành ô tô, hàng không.

Quan sát dấu hiệu vật lý

• Nếu bulong lỏng lẻo, có thể chưa đạt lực siết tiêu chuẩn.
• Nếu bulong bị biến dạng hoặc nứt, có thể đã siết quá lực.
• Trong các môi trường rung động cao, nên dùng keo khóa ren để tăng độ chắc chắn.

Những lưu ý quan trọng để siết bulong đúng kỹ thuật

Việc siết bulong đúng kỹ thuật không chỉ giúp đảm bảo độ chắc chắn của mối ghép mà còn kéo dài tuổi thọ của thiết bị, ngăn ngừa sự cố do lỏng hoặc quá chặt bulong. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi siết bulong để đạt hiệu quả tối ưu.

Siết quá chặt hoặc quá lỏng

• Siết quá chặt có thể làm biến dạng bulong, hỏng ren, thậm chí làm gãy bulong hoặc gây nứt vật liệu.
• Siết quá lỏng khiến bulong không đủ lực kẹp, dễ bị lỏng do rung động hoặc tải trọng lớn.

Không sử dụng cờ lê lực để đo momen siết

• Việc siết bulong bằng tay hoặc dụng cụ không đo lực siết có thể dẫn đến sai số lớn, đặc biệt trong các ngành công nghiệp quan trọng như ô tô, hàng không, cơ khí chế tạo.

Dùng loại bulong không phù hợp

• Chọn sai cấp độ bền hoặc loại bulong không phù hợp với ứng dụng có thể làm giảm độ an toàn của mối ghép.
• Ví dụ: Bulong cấp 4.6 không thể thay thế bulong cấp 10.9 trong các kết cấu chịu tải trọng cao.

Không làm sạch ren trước khi siết và không kiểm tra lại sau khi siết

• Bụi bẩn, dầu mỡ hoặc gỉ sét có thể ảnh hưởng đến ma sát ren, dẫn đến moment siết không chính xác.

• Sau khi siết, cần kiểm tra momen siết bằng cờ lê lực hoặc máy đo lực siết để đảm bảo bulong đã đạt đúng tiêu chuẩn.
• Đối với các mối ghép quan trọng, nên kiểm tra định kỳ để đảm bảo an toàn.

Mọi chi tiết xin liên hệ:

CÔNG TY TNHH TẦM NHÌN QUỐC TẾ VIETSMART VIỆT NAM

Hotline: 0977255399

Địa chỉ: 12A – Lô A36 Gleximco A, An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội

Email: vattuphu.vietsmart@gmail.com